Encyklopedia Emocji
Osoby, które mają trudności z regulacją swoich emocji, często nie potrafią ich nazywać. Emocjonalna osoba, jest taką Dorotką, którą porywa trąba powietrzna (emocja); nie wie co się dzieje, a kiedy żywioł się wyciszy, nie do końca pamięta, co się stało po drodze (co mówiła, robiła), jednak znajduje we włosach jakieś dziwne rzeczy z Krainy Oz (konsekwencje swojego zachowania). Inna grupa osób nieregulujących emocji, czuje tylko dwie emocje: wkurzenie i brak wkurzenia, a jeszcze inni mówią, że ich emocje są niczym spowijająca je mgła. Czasami każdy z nas może mieć kłopot z rozpoznaniem tego, co czuje, emocje mogą być skomplikowane. Ja wtedy zaglądam do encyklopedii emocji, dzięki niej mogę odkryć, jaka to może być emocja, a kiedy już to wiem, stosuje metody odpowiednie do niej (działanie przeciwne do tego, co podpowiada emocja).
SMUTEK: różne odcienie smutku
Smutek można odczuwać w różnej intensywności, od delikatnej melancholii, przez zdołowanie, aż do rozpaczy, czy desperacji.
smutna, zmartwiony, cierpiąca, tęskniący, w agonii, pełna żalu, nieszczęśliwy, odrzucona, wyalienowany, rozczarowana, zdołowany, załamana, w żałobie, niezadowolony, w rozpaczy, pokonana, w desperacji, zraniony, bez nadziei
Smutek jest nam potrzebny
Jest emocją, która odbiera energię, izoluje, raczej nie przepadamy za tym stanem. Jednak, jak każda emocja, również smutek ma swoje ważne funkcje: jest naturalną i normalną odpowiedzią na poczucie utraty (osoby, celu). Dzięki smutkowi wiemy, co jest dla nas ważne i próbujemy to zdobyć. To smutkiem komunikujemy innym, że potrzebujemy pomocy.
Myśli w Smutku
W tym interpretacje (tendencja do dodawania znaczenia do sytuacji, czy interakcji z innymi ludźmi). W smutku wydaje nam się, że zawsze było beznadziejnie, i przyszłość też będzie okropna, a my sami jesteśmy do bani.
Przykładowe myśli/interpretacje:
- Wiara, że separacja od bliskiej osoby będzie trwała wiecznie, nigdy się nie skończy.
- Myślenie o tym, że jest się bezwartościowym człowiekiem.
- Myślenie o tym, że nie dostanie się tego, czego się chce, czy potrzebuje.
- Myślenie o tym, że nie ma nadziei.
Emocje Wtórne- Metaemocje
Jakakolwiek emocja (złość, irytacja, lęk, poczucie winy, wstyd może pojawić się jako emocja wtórna (metaemocja) czyli emocja z powodu własnych emocji. Jeśli uważam, że smutek jest tylko dla mięczaków, nie akceptuję takiego stanu, to będę czuć się jeszcze gorzej (na przykład smutna+ będę odczuwać wstyd, bo jestem takim słabym człowiekiem).
Fizyczne Objawy Smutku
Fizycznie objawy smutku, są podobne do objawów depresji, jednak smutek to nie depresja tu poradnik dla osób w depresji
- Odczucie zmęczenia, braku energii.
- Chęć nie wstawania z łóżka.
- Odczucie, że nic nie sprawi przyjemności.
- Ból w piersiach.
- Odczucie pustki.
- Płacz, łzy, szloch.
- Odczucie, że nie można przestać płakać, lub, że jeśli się zacznie płakać, to wtedy nie będzie można już przestać.
- Trudność w przełykaniu. Brak tchu.
- Odczucie, że kręci się w głowie.
Zachowanie w Smutku
- Smutny wyraz twarzy.
- Brak aktywności, siedzenie, leżenie.
- Spowolnione ruchy.
- Garbienie się.
- Izolowanie się.
- Poddanie się.
- Małomówność.
- Mówienie smutnych rzeczy.
- Okazywanie innym swoich humorów.
- Skarżenie się innym na swój smutek
Konsekwencje uczucia smutku
- Widzisz tylko negatywne strony.
- Patrzysz na świat, życie pesymistycznie.
- Krytykujesz, obwiniasz siebie.
- Masz postawę bez żadnej nadziei.
- Masz koszmary, kiepsko śpisz.
- Masz problemy z apetytem.
- Depersonalizacja, dysocjacja, odrętwienie, szok.
- Przypominasz sobie inne sytuacje, kiedy byłaś smutna.
- Przypominasz sobie inne osoby, które sprawiły ci przykrość.
- Wyobrażasz sobie inne negatywne, smutne wydarzenia.
- Złość, wstyd, strach, lub inne negatywne emocje.
Praca ze smutkiem
Jeśli smutek jest nieuzasadniony, czyli niekonstruktywny albo trwa zbyt długo, , możemy go regulować. Regulujemy go, działając przeciwnie do tego, co chcemy robić. (możemy stosować metody radzenia sobie w depresji). W skrócie:
- Stań się aktywna/ny, zbliżaj się zamiast unikać.
- Rób rzeczy, które sprawiają, że czujesz się kompetentna/ny i pewna/ny siebie.
- Bądź z ludźmi, nie izoluj się.
Smutek, a depresja
Chociaż smutek (choćby w żałobie) jest do depresji podobny, nie jest tym samym. Są ludzie, którzy myślą, że ich depresja to “tylko smutek”; z kolei inni smucą się i boją, że to depresja. Czym więc się różnią. Emocje przychodzą i odchodzą, a depresja trwa. W smutku mamy momenty śmiechu, czy lepszego nastroju, depresja spowija nas jak gęsta czarna mgła. Depresja może przyjść niezależnie od zewnętrznej sytuacji, smutek ma powód.
Żałoba, a depresja
W żałobie oczywiście jesteśmy smutni, tutaj kryterium trwania może nie być adekwatne do rozróżnienia jej od depresji. W żałobie smutek nie opuszcza nas przez dłuższy czas. Psychologowie, czy badacze mają spory problem, żeby to ustalić. Wymaga to diagnozy profesjonalisty. Myślę, że ostatecznym kryterium jest nasze cierpienie i funkcjonowanie: jeśli żałoba nie mija, a my nie możemy dojść do siebie i nasze życie bardzo na tym cierpi, być może żałoba zamieniła się w depresję.
Test: żałoba, czy depresja
Test PBPI powstał, by wstępnie ocenić, czy żałoba przeszła w depresję. Nie ma on mocy diagnostycznej, nie został przebadany, tym bardziej moje tłumaczenie nie ma takiej mocy. To tylko wskazówki, które może pomogą Ci zebrać się i umówić do psychologa.
Inwentarz fenomenologii okresu po żałobie (The Post-Bereavement Phenomenology Inventory PBPI)
Osoby, które doświadczyły niedawną, dużą utratę, mogą reagować na różne sposoby. Nie ma “dobrych” czy “złych” odpowiedzi w tym kwestionariuszu. Przeczytaj wszystkie stwierdzenia i w każdym wierszu wybierz jedno (lewa lub prawa kolumna) które lepiej opisuje jak się czułaś/eś, myślałaś/eś, zachowywałaś/eś w ostatnich 1-2 miesiącach.
Jestem w rozpaczy prawie cały czas i prawie zawsze czuję beznadzieję, kiedy myślę o przyszłości.
|
Czuję smutek przez większość czasu, ale wierzę, że w końcu będzie lepiej. |
Mój smutek lub depresyjny nastrój jest stały i nie poprawia się przy pozytywnych wydarzeniach, aktywnościach, czy ludziach. |
Mój smutek lub depresyjny nastrój zwykle przychodzi w “falach” lub nagłych “ukłuciach” i są wydarzenia, aktywności, czy ludzie, którzy sprawiają że czuję się lepiej. |
Kiedy przypomnę sobie o swojej stracie (bliskiej osoby, przyjaciela, pracy itp.), czuję wyłącznie ból, zgorzknienie albo złe wspomnienia. |
Kiedy przypomnę sobie o swojej stracie (bliskiej osoby, przyjaciela, pracy itp.), często czuję intensywny żal albo mam bolesne wspomnienia, ale czasami mam dobre myśli i przyjemne wspomnienia. |
Prawdopodobnie nigdy nie będę się już czuł jak “dawny ja”. |
Teraz jest naprawdę ciężko, ale mam nadzieję, że z czasem będę się czuć bardziej jak “dawny ja”. |
Czuję się jaj osoba bez wartości która robiła głownie złe rzeczy w życiu i zawiodła swoich przyjaciół, rodzinę i najbliższych. |
Czuję, że w gruncie rzeczy jestem dobrą osobą i że zwykle robiłem, co tylko mogłem dla swoich przyjaciół, rodziny i najbliższych. |
Ostatnio jestem w stanie myśleć wyłącznie o sobie i o tym jak źle się czuję; prawie nie myślę o przyjaciołach, rodzinie, najbliższych, za wyjątkiem, kiedy obwiniam się za swoje porażki. |
Mimo że jestem mniej towarzyski, przyjazny i otwarty od czasu mojej utraty, nadal dużo myślę o moich przyjaciołach, rodzinie i najbliższych, często towarzyszą temu przyjemne emocje. |
Kiedy przyjaciele albo rodzina dzwoni/odwiedza mnie i próbuje mnie rozweselić, nie czuję nic, albo nawet czuję się gorzej. |
Kiedy przyjaciele albo rodzina dzwoni/odwiedza mnie i próbuje mnie rozweselić, zwykle odzyskuję animusz na jakiś czas i cieszę się kontaktem społecznym. |
Często mam natarczywe i myśli lub impulsy o zakończeniu swojego życia i często myślę, że byłoby lepiej gdybym był martwy. |
Czasami czuję jakbym stracił część mnie i chciałbym połączyć się z osobą, czy częścią mojego życia, której mi brakuje, ale nadal myślę, że warto żyć |
Prawie nic co lubiłem kiedyś robić (czytanie, słuchanie muzyki, sporty, hobby itp) nie pociesza mnie, ani nie dodaje otuchy. |
Rzeczy, które zawsze lubiłem robić (czytanie, słuchanie muzyki, sporty, hobby itp) dają mi trochę pocieszenia i otuchy, przynajmniej na jakiś czas. |
Wewnątrz siebie czuję się “spowolniony”, jakby moje ciało i umysł utknęły, czy zamarzły, i jakby sam czas stał w miejscu. |
Moja koncentracja nie jest tak dobra jak zwykle, ale moje ciało i umysł nie są spowolnione, a czas mija w normalny sposób. |
Test: żałoba, czy depresja, Wynik
Jeśli większość twoich odpowiedzi wybrałaś/ eś z lewej kolumny może to oznaczać, że twoja żałoba przeszła w depresję i dlatego wymaga leczenia.. Jeśli z prawej to raczej nie. Mieszane odpowiedzi mogą oznaczać skomplikowaną żałobę*, więcej tutaj (ang).
UWAGA, taki test nie zastąpi diagnozy, ani wizyty u psychologa!!!
Jeśli cierpisz, albo masz myśli samobójcze ZWRÓĆ SIĘ PO POMOC.
*aktualnie odchodzi się od tego, że żałoba może wymagać leczenia, natomiast depresja to co innego- oczywiście depresję leczymy.