W najbliższym czasie będę pisać o związkach, zakochaniu i miłości. Głównie w kontekście tego, jak radzić sobie z rozstaniem i jak ocenić, czy należy się rozstać (również w tym artykule), potem wracam do tematu borderline, szczególnie, że we wrześniu uczestniczę w konferencji i na pewno będą przedstawiane, nowe, ciekawe badania na ten temat.

Encyklopedia emocji: Miłość

Po co mi takie opracowanie o miłości?

to jest dość zabawne w sumie, bo wiele osób uważa się za specjalistów od związków. Ja natomiast myślę, że możemy pozostawać w związku z różnych przyczyn, niekoniecznie dlatego, że kogoś kochamy. Możemy na przykład mieć zaburzenie osobowości i nie potrafić być sami. Wtedy łatwo pomylić własne problemy z regulacją emocji z miłością.

Może być też odwrotnie, motyle przestają rozwalać nam brzuch i wydaje się nam, że wszystko nam przeszło i należy się rozstać. Albo osoby z niekorzystnym przywiązaniem, one mogą czuć, że miłość musi być dramatem. Więc kiedy rozpoczynają znajomość, która toczy się spokojnie, równomiernie, partner jest łagodny i ciepły mogą to odbierać jako nudy do kwadratu, jako niemiłość.

Z miłością jest jak z psychologią, każdy uważa, że jest ekspertem… dlatego zachęcam was do zapoznania się z poniższym opracowaniem, kiedy dopadają was wątpliwości, tak jak kiedyś Adama Mickiewicza 🙂

Miłość, teoria Sternberga

O miłości wiele napisano, możecie czytać o niej w książkach, zarówno w tych rozrywkowych, jak i poważnych. Spotyka każdego z nas, a jednak wymyka się jednoznacznym definicjom. Według teorii Sternberga istnieją

Trzy składniki miłości Sternberga

1. INTYMNOŚĆ: przywiązanie, bliskość, dzielenie się intymnymi informacjami, przywiązanie, poczucie ciepła
2. NAMIĘTNOŚĆ: romans, fizyczne przyciąganie, podniecenie i ekscytacja, poczucie namiętności
3. DECYZJA/ZAANGAŻOWANIE: krótkoterminowo-decyzja, że kocham właśnie tą, a nie inną osobę, długoterminowo, że angażuję się, by podtrzymać ten związek – decyzja i zaangażowanie nie muszą iść w parze.

Z tych składników powstają następujące kombinacje:

• nie miłość: brak jakiegokolwiek składnika.
• lubienie: czujemy przywiązanie i bliskość, ale nie mamy namiętności, czy zaangażowania (koleżeństwo).
• zadurzenie: namiętność ale bez intymności, czy zaangażowania (miłość romantyczna, często tak się zaczyna).
• pusta miłość: zaangażowanie, ale bez intymności i namiętności (długotrwały związek może tak się skończyć, z kolei zaaranżowane małżeństwa tak się zaczynają).
• miłość romantyczna: intymność i namiętność ale bez zaangażowania (partnerzy związani są emocjonalnie i seksualnie, ale niekoniecznie zaangażowani).
• partnerska miłość: intymność i zaangażowanie bez namiętności (dobrze, kiedy tak czują bliscy przyjaciele, rodzina, długotrwałe małżeństwa).
• niedorzeczna miłość: namiętność i zaangażowanie (decyzja o byciu razem podjęta wyłącznie na podstawie namiętności, bez rozwoju intymności).
• miłość kompletna: posiada wszystkie składniki miłości, jest to taki związek o którym marzą wszyscy, małżeństwo, które po 15 latach nadal cieszy się namiętnym seksem, z teorii jednak wynika, że te składniki para musi sobie wypracować, czy dbać o ich podtrzymanie.

Jeśli chcecie poczytać więcej na temat tej teorii, to strona jej autora jest też książka Nowa Psychologia Miłości.

Teoria Sternberga jest ciekawa, jednak tylko częściowo potwierdzona badaniami naukowymi, przejdźmy więc do tego czego uczy o miłości trening DBT

Słowa Określające Miłość

Zdarzenia Aktywizujące Czucie Miłości

Czyli, co sprawia, że możemy się zakochać, lubić kogoś, czy go kochać.

• Spędzasz z kimś dużo czasu.
• Oferuje/ daje ci to, czego potrzebujesz, pragniesz.
• Robi to, czego chcesz.
• Robi rzeczy, które podziwiasz/ imponują ci.
• Pociąga cię fizycznie.
• Bycie z kimś, z kim dobrze się bawisz.
• Dzielisz z kimś szczególne doświadczenie.
• Wyjątkowo dobrze ci się z kimś rozmawia.

Interpretacje Wydarzeń Aktywizujące Miłość

To jak interpretujemy czyjeś zachowanie (trafnie lub nietrafnie) również może wpływać na nasze uczucia.

• Wiara w to, że ta osoba cię kocha, potrzebuje, docenia.
• Myślenie o tym, że ta osoba jest atrakcyjna dla ciebie, podoba ci się.
• Pozytywna ocena osobowości tej osoby, że jest cudowna, atrakcyjna, odpowiednia.
• Wiara w to, że na tą osobę zawsze możesz liczyć, że zawsze będzie dla ciebie.

Biologiczne Zmiany i Fizyczne Doświadczanie Miłości

Kiedy myślisz o niej/nim lub jesteś z tą osobą:

• Czujesz podekscytowanie, energię.
• Szybkie bicie serca.
• Czujesz pewność siebie.
• Czujesz, że nie można cię zranić.
• Czujesz radość, szczęście.
• Czujesz ciepło, zaufanie, bezpieczeństwo.
• Czujesz się spokojna/ny i zrelaksowana/ny.
• Chcesz, jak najlepiej dla tej osoby.
• Chcesz tej osobie coś dawać.
• Chcesz z nią spędzać czas.
• Chcesz spędzić z nią swoje życie.
• Pragniesz fizycznej bliskości, lub seksu.
• Pragniesz bliskości

Ekspresje i Działania Związane z Miłością

• Uśmiechasz się.
• Wyrażasz pozytywne emocje.
• Utrzymujesz kontakt wzrokowy.
• Dotykasz, pieścisz, przytulasz, głaszczesz.
• Aktywność seksualna.
• Dzielisz się, czasem, doświadczeniami, uczuciami.
• Robisz rzeczy, których tamta osoba potrzebuje, lub o nie prosi.

Następstwa Miłości

• Widzisz tylko pozytywne cechy tej osoby.
• Jesteś rozkojarzona/ny, rozmarzona/ny.
• Wierzysz w siebie.
• Czujesz, że żyjesz; jesteś pewna/ny siebie.
• Przypominasz sobie inne sytuacje, kiedy byłaś/łeś kochana/ny.
• Przypominasz sobie inne osoby, które cię kochały.
• Patrzysz na świat, życie pozytywnie.
• Czujesz zaufanie, otwartość w stosunku do ludzi i życia.

Czy mam kochać? Czy ten związek ma sens?

Skąd mam wiedzieć czy mam kochać, być w związku czy nie?

Słuchajcie, zasady DBT, terapii dialektyczno behawioralnej przeznaczone są dla osób z borderline. Ich życie często jest pełne dramatów. Dużo z tych dramatów wynika z nieudanych związków, bo ładują się w relacje toksyczne.Te zasady tutaj są bardzo proste.

Traktujemy miłość jak każdą inną emocję. Normalnie wchodzimy w emocję, wtedy kiedy jest UZASADNIONA FAKTAMI. Kiedy EMOCJA NIE JEST UZASADNIONA FAKTAMI SYTUACJI, wtedy emocję REGULUJEMY działaniem odwrotnym/przeciwnym do emocji.

CZYLI:

Kochamy wtedy, kiedy emocja miłości jest UZASADNIONA FAKTAMI, Miłość (inna od ogólnej miłości do świata) PASUJE DO FAKTÓW sytuacji zawsze, kiedy:

Kochaj, jeśli Miłość jest dobra w twoim życiu

1. Kochanie osoby, zwierzęcia, rzeczy poprawia jakość twojego życia lub życia twoich bliskich.
2. Kochanie osoby, zwierzęcia, rzeczy zwiększa szanse osiągnięcia osobistych celów.

a zatem 

NIE Kochaj, jeśli Miłość POGARSZA Twoje życie

1. Kochanie osoby, zwierzęcia, rzeczy pogarsza jakość twojego życia lub życia twoich bliskich.
2. Kochanie osoby, zwierzęcia, rzeczy zmniejsza szanse osiągnięcia osobistych celów.

Działaj według poniższych wskazówek, kiedy twoja miłość jest NIEUSPRAWIEDLIWIONA faktami lub NIEEFEKTYWNA:

Odwróć Miłość, Jak mogę się ODKOCHAĆ

DZIAŁANIA ODWROTNE do miłości

Działaj ODWROTNIE do impulsów działania (zachowań, emocji, myśli) związanych z miłością:

• UNIKAJ osoby, zwierzęcia, rzeczy, którą kochasz.
• ODWRÓĆ UWAGĘ od myśli na temat tej osoby, zwierzęcia, rzeczy.
• PRZYPOMNIJ sobie dlaczego miłość jest nieusprawiedliwiona (powtarzaj sobie “minusy” kochania), kiedy myślisz o tej miłości.
• Uwaga czasami trzeba unikać nawet bodźców, które przypominają o miłości, np. komedie romantyczne, wyznania Lany del Rey 😉 w niektórych wypadkach nawet film o fajnej rodzinie może nas spowodować, że znowu nawiążemy kontakt z osobą z którą postanowiliśmy się rozstać.

ps. cytat zwykle jest błędnie przypisywany, nie napisał tego Elie Wiesel. Prosiłam o zbadanie źródła osobę, która się tym zajmuje w naszym kochanym internecie- czy to nie wspaniałe? też możecie tam zamówić sprawdzenie cytatu.

DZIAŁAJ ODWROTNIE do impulsów Miłości – AŻ DO SKUTKU !

• UNIKAJ KONTAKTU ze wszystkim, co przypomina ci osobę, którą kochasz: zdjęcia, listy/ wiadomości/e-maile, rzeczy, pamiątki, miejsca, gdzie razem byliście, miejsca, gdzie planowaliście/ chcieliście się udać w przyszłości, miejsca, gdzie ta osoba może się pojawić/ pojawiała się. Nie szukaj, nie śledź, nie czekaj, nie rozglądaj się za tą osobą.
• PRZESTAŃ WYRAŻAĆ MIŁOŚĆ do tej osoby, nawet przyjaciołom. Bądź nieprzyjazna/ ny w stosunku do tej osoby (n.p., “wyrzuć” z Facebooka, Twittera, etc.).
• DOSTOSUJ POSTAWĘ I EKSPRESJĘ, kiedy jesteś z tą osobą (np. spotkasz ją gdzieś). Nie nachylaj się w jego/jej kierunku.
• Nie zbliżaj się, by móc dotknąć.
• Nie wpatruj się/ nie gap się na tą osobę.
• czasami trzeba unikać tematu miłości w ogóle (piosenki o miłości, komedie romantyczne, chodzenie na wesela) – oczywiście przez jakiś czas, aż przejdzie tęsknota.

tutaj więcej o tym jak się rozstać
Jak przetrwać rozstanie (odświeżony)
tutaj o toksycznych relacjach a tutaj stary artykuł o toksycznych relacjach

źródła: 
Marsha Linehan Terapia Dialektyczno-Behawioralna Trening Umiejętności, 2016, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego