Jak kończyć destrukcyjne relacje

Zakończenie ważnych, ale kolidujących z naszym dążeniem do ważnych celów relacji, oraz tych, które wpływają na nas destrukcyjnie może być trudniejsze niż nawiązywanie relacji.
Umiejętności, które są potrzebne do zakończenia relacji, są związane z uważnością (mądry umysł), regulacją emocji (rozwiązywanie problemów, radzenie sobie na zapas, działanie odwrotne do emocji) oraz skutecznością interpersonalną (DEAR MAN, GIVE, FAST).

Nową umiejętnością jest zadbanie o własne bezpieczeństwo, jeśli kończymy relację która jest pełna przemocy lub zagraża życiu. Bardzo ważne podczas nauki tej umiejętności jest dostrzeżenie, jak bardzo jest ona ważna w związku z relacjami które już zakończyliśmy, lub które chcielibyśmy zakończyć.

Kończenie ważnych relacji

W ciągu życia nawiązujemy wiele różnych relacji które mają na nas wpływ. Są to małżeństwa lub związki partnerskie, przyjaźnie, relacje między rodzeństwem, relacje rodzic- dziecko, relacje terapeutyczne, relacje w pracy i wiele innych, a każda z nich może mieć pozytywny, lub negatywny wpływ na jakość naszego życia.
Pod wpływem emocji, gniewu czy frustracji nierzadko przychodzi nam do głowy, by zakończyć relację, mimo że jest dobra.
Po pewnym czasie złe emocje przemijają i zapominamy o gniewie.
Wiele osób działa gwałtownie i podejmuje radykalne decyzje, nie dając sobie szansy na dogłębne ich przemyślenie. Dlatego decyzję o zakończeniu relacji należy podejmować w stanie mądrego umysłu, nigdy w stanie emocjonalnego umysłu.

W stanie silnego pobudzenia zachowujemy się zależnie od nastroju, a zdolność do patrzenia na nasze relacje w dalekowzroczny i wyważony sposób ulega pogorszeniu. Silne negatywne pobudzenie sprzyja osądzającemu myśleniu i w konsekwencji, eskalacji konfliktu. Dodatkowo przejawiamy ograniczone zdolności do jasnego myślenia i skutecznego komunikowania się, co bardzo utrudnia dojście do porozumienia i próbę rozwiązania problemu. Kiedy problem narasta, w przypływie gniewu lub frustracji gwałtownie wychodzimy z relacji. Może się okazać, że będziemy żałowali decyzji podjętej w stanie emocjonalnego umysłu, a związku już nie będzie się dało odbudować.

Zanim podejmiemy decyzję, warto zrobić listę „za” i „przeciw” pozostaniu w relacji, oraz wyjściu z niej. Takie jasne wypisanie argumentów pozwoli nam szerzej spojrzeć na naszą relację.
Jeśli relacja koliduje z jakością naszego życia, utrudnia nam dążenie do ważnych dla nas celów, nie pozwala nam cieszyć się życiem i robić tego, co sprawia nam przyjemność, w jakiś sposób zagraża naszym relacjom z innymi osobami lub dobru ludzi których kochamy, wtedy warto zakończyć taką relację.
W sytuacji kiedy relacja niszczy pewne aspekty nas samych, np. fizyczne ciało i bezpieczeństwo, poczucie własnej wartości lub prawości, lub zdolność do znalezienia spokoju i szczęścia, to jest to relacja destrukcyjna, którą także warto zakończyć.
Gdy zdecydujemy się już zakończyć relację, może się pojawić poczucie winy, uzasadnione, lub nie. Uzasadnione poczucie winy ma miejsce wtedy, kiedy przeprowadzone lub zamierzone działanie jest niezgodne z naszymi wartościami moralnymi. Natomiast nieuzasadnione poczucie winy występuje wtedy, kiedy działanie tak naprawdę nie narusza naszych wartości moralnych. Wynika ono często ze zwracania uwagi na to, co pomyślą inni ludzie, a nie to, co sami myślimy.

Naprawianie relacji

Kiedy relacja jest dla nas ważna i mamy nadzieję na poprawę, skuteczna metodą jej naprawienia może być rozwiązanie problemów. W relacji z bliską osobą, np. partnerem czy przyjacielem,w której pojawił się problem, może pomóc wspólna praca nad dojściem do porozumienia. Natomiast niektóre problemy, także ze względu na charakter relacji, mogą wymagać pomocy osób trzecich. Np. w środowisku pracy może być potrzebna osoba mediatora, w konflikcie z krewnym, pomoc innych krewnych. Po podjęciu decyzji o utrzymaniu relacji, niezwykle ważna może się okazać grupa wsparcia, w której na bieżąco możemy otrzymać pomoc lub poradę.

Przygotowanie do zakończenia relacji

W zależności od tego, jakiego rodzaju mieliśmy relację, jak długo trwała i jaki był jej stopień zażyłości, należy się zastanowić, czy zakończymy ją pisemnie, telefonicznie, czy osobiście. Następnie napiszmy scenariusz, w którym dokładnie zawrzemy to, co chcemy powiedzieć, oraz wyjaśnienia powodów naszej decyzji. Jeśli mamy taką możliwość, warto poprosić kogoś zaufanego, żeby przeczytał to, co mamy do powiedzenia. To pomoże uniknąć krytyki, niestosownych uwag, czy protekcjonalnego tonu, który może się zakraść do naszego listu, mimo że mieliśmy coś innego na myśli. Druga osoba może nam pomóc je wychwycić. Kiedy scenariusz będzie gotowy, warto przećwiczyć go na głos lub w wyobraźni. Ton głosu i mowa ciała przekazują więcej niż słowa, dlatego całą naszą postawą musimy być pewni tego, co mówimy. Takie próby (np. przed lustrem) pozwolą nam sprawdzić, jakie robimy wrażenie i czy nasz przekaz informacji jest jasny. W miarę możliwości postarajmy się przewidzieć i usunąć wszelkie „usterki”, czyli zastanowić się, co druga osoba może powiedzieć lub zrobić i mieć na to przygotowane rozmaite odpowiedzi i reakcje. To pozwoli ograniczyć efekt zaskoczenia do minimum i doda nam pewności siebie.

Wykorzystanie umiejętności DEAR MAN, GIVE FAST

DEAR

Najważniejsze jest mówienie w jasny i bezpośredni sposób. Przekazywanie prostych komunikatów. Opisanie powodów, przez które chcemy zakończyć relację, jasne wyrażenie swoich uczuć i stanowcze podkreślenie, że chcemy zakończyć związek. Poprośmy, aby druga osoba potwierdziła, iż rozumie, że nasza relacja jest zakończona i w miarę możliwości, dostarczmy jej wzmocnienia, dlaczego ta decyzja będzie dobra dla obu stron.

MAN

Jeśli jesteśmy pewni, że w naszym interesie leży zakończenie związku, nie należy ulegać błaganiom o pozostanie w relacji. Nie traćmy uważności i bądźmy pewni siebie. Nie popadajmy jednak w skrajności, chyba że naprawdę chcemy zerwać wszelkie kontakty. Nie palmy za sobą więcej mostów niż potrzeba, bo czasem, mimo iż nie umiemy być razem w związku, może się okazać, że umiemy się przyjaźnić. W takiej sytuacji, nie negocjujmy samego zakończenia relacji, ale bądźmy gotowi na negocjowanie sposobu jej zakończenia.

GIVE

Zwykle osoba kończąca relację ma wyższą pozycję w hierarchii władzy. W takiej sytuacji umiejętności GIVE są szczególnie ważne. Bądźmy łagodni i wyrozumiali. Powstrzymanie gróźb, osądów, ataków i protekcjonalnych słów bardzo ułatwia zakończenie związku. Mimo, że jest to trudne, nie dopuśćmy do obwiniania i osądzania drugiej osoby. Nawet jeśli wiemy, że związek zakończymy bez względu na to co powie druga osoba, dajmy jej przestrzeń na wypowiedzenie się. Wysłuchamy tego, co ma do powiedzenia i uprawomocnijmy jej punkt widzenia. Dzięki temu obu stronom będzie łatwiej wypracować zakończenie, które będzie najmniej bolesne.

FAST

Bez względu na wszystko bądźmy uczciwi, ze sobą i z drugą osobą i nie przepraszajmy. Żeby wyjść z relacji nie tracąc szacunku do siebie, musimy mówić prawdę na temat problemów, oraz nie poświęcać własnych wartości. Może być to szczególnie trudne, kiedy powodem zakończenia związku jest zmiana w nas samych, a nie rzeczy, które robi druga osoba, przez które pozostanie w relacji jest niemożliwe.

Czasami chcemy zakończyć związek, ponieważ zdajemy sobie sprawę że jest on dla nas destrukcyjny lub niezgodny z naszymi celami życiowymi. Jednak podjęcie decyzji o zakończeniu związku, może nie oznaczać końca miłości. Warto więc zadać sobie pytanie, czy miłość do drugiej osoby poprawia, czy obniża jakość naszego życia. Np. często tak się zdarza w relacjach ze sprawcami przemocy. Maltretowanie nie oznacza końca miłości. Najważniejsze, to zadbać o bezpieczeństwo. Jeśli nasz związek jest szkodliwy, pełen przemocy lub zagrażający naszemu życiu, możemy potrzebować wsparcia i porady, jak go bezpiecznie zakończyć. W tej sytuacji będzie potrzebny plan wyjścia z relacji w sposób nam nie zagrażający. Może w tym pomóc specjalista, który jest przeszkolony w pracy z osobami funkcjonującymi w takich związkach, lub konsultant z linii telefonicznej dla ofiar przemocy domowej.